Saturday, December 12, 2015

Sewir qilish we teqdir

Men bugun towendiki FB ulanmidiki "paqani qazandiki sugha silip qaynitish" toghursikdi bir yazmini oqudum. Bu yazma nahayti addi bolsimu, biz yuzliniwatqan mesililer we bizning riyalliqimiz bilen melum baghlinishi bolghachqa, dostlar bilen ortaqlishishni muhapiq kordum.


Bu yazmida mundaq diyilgen: biz bir paqini qazandiki soghaq sugha silip, suni issitishqa bashlisaq, paqa qazandiki suning timpiraturining yuqurlap birishigha egiship, oz beden timpiraturini yuqurlawatqan su timpiraturigha maslashturidu, yeni ozi yashawatqan muhitqa maslishidu, konidu we shu seweptin rahetsiz his qilmaydu. Su timpiraturining uzluksiz yuqurlap birishigha egiship, paqamu puntun kuch quwiti we inirgiyesi bilen yuqurlawatqan su timpiratursigha uzluksiz maslishidu. Su timpiraturi yuqurlap, paqaning maslishalaydighan eng yuqiri chikidin iship ketkende, paqa qazandiki sudin sekkirep chiqip kitishke urunidu, biraq paqa barliq kuch quwitini we inirgiyesini uzluksiz yuqurlap biriwatqan su timpiratursigha maslishish uchun serip qilip tugitiwetkenliki uchun, qazandin sekirep chiqqidek kuchi qalmay qazanda qaynap olup kitidu. Eger biz paqaning olup kitish sewebini surushte qilghinimizda, mutleq kop sandiki kishiler "qazandiki suning qaynishi sewebidin paqa olup ketken" digen jawapni birishi mumkin.

Men bu yazmini oqughandin kiyin bizde omumlashqan "sewir qilish" we hemme ishni "teqdir" ge baghlash  toghursida azraq oylinip qaldim.

Qazandiki suning qaynishi, we shu seweptin paqaning olup kitishi, korunushte hichqandaq qil sighmaydighan, we talash tartish telep qilmaydighan sewep netijilik bir muqererlik. Yeni paqaning teqdirige shundaq pukulgen. Eger biz bu mesilini bashqiche oylunup baqsaq, emiliyette bu paqa ozi yuzlen'ghen muhitqa kuchining biriche maslishishqa urunushi yeni heddidin ziyade sewir qilish netijiside, qazandin sekirep chiqip, ozini qutquzidighan eng muhapiq pursetni qoldin birip qoyghini uchun oz hayatidin ayrilghanliqini koriwalalaymiz.

Biz bashqilar birer kilishmeslikke yoluqqanda, yaki birer adaletsizlikke duch kilip amalsiz qalghanda, we yaki bishigha ighir kunler chushkende, ulargha sewir qilishni tewsiye qilimiz, we yaki ulargha shundaq teselli birimiz. Emiliyette bundaq digenlik herguzmu yoluqqan kilishmeslikke, duch kelgen adaletsizlikke sukut qilip yashighin digenlik bolmastin, belki aldiraqsanliq qilip kuch quwetni we inirgiyeni unumsiz ishlar uchunisirap qiliwetmey, eng muhapiq pursetni saqla, waxti saetini kelturup duch kelgen qiyinchiliqing ustidin ghalip kel digenlik bolidu. Eger biz sewir qilishni heddin ziyade dawamlashturiwersek, we yaki yoluqqan kilishmeslikke, duch kelgen adaletsizlikke sukut qiliwersek, ularning ustidin ghalip kilidighan eng muhapiq pursetni qoldin birip qoyup, tiximu ighir kunlerge qilishimiz, tiximu kop adaletsizliklerge duch kilishimiz, hetta weyran bolishimiz mumkin.

Biz bezide "Sewir qilishningmu chiki bolidu, emdi sewir qilghuchilik halim qalmidi" deymiz. Buning ozimu bizning shu eng muhapiq pursetti muhapiq tutiwalalmighanliqimizni we yaki uni qoldin birip qoyghanliqimizni, ozimizni otqa tashlashqa yuzlen'genlikimizni chushendurup biridu. 

Emiliyette meyli heddidin ziyade sewir qilish bolsun, we yaki sewir taqetni yoqutush bolsun, her ikkilisi bizge yaxshi aqiwet ilip kelmeydu, netijide biz amalsizliqtin bishimizgha kelgen barliq balayi qazani teqdirge baghlash bilen axirlashturimiz.


Dimekchimenki "sewir qilish" bilen "teqdir" ni qandaq chushinish we ularni qandaq istimal qilish, hemmimiz oylushup koridighan nahayti muhim mesile.