Undaq qazan’gha mundaq chömüch

Undaq qazan’gha mundaq chömüch

كونا يىزىق نۇسقىسى

https://uyghur-jemiyiti.blogspot.com/2019/02/blog-post.html

Awazliq nusqisi

https://drive.google.com/open?id=1QfISMq1vne_gsCKyeNpJEx1xuTvhMJcB

Memet Emin

Hemmimizning xewiri bolghandek, 2 - ayning 8 - küni ijtimayi taratqularda Abdurehim Heyitning Xittay turmiside shehit qilin’ghanliq xewiri tarqalghandin kiyin, aridin 24 saet waqit ötmeyla, Türkiye hökümiti Uyghurlar mesilisi we lagir toghrsida Xittay hökümitini eyiplep, 2009 – yildiki Ürümchi qirghinchiliqidin buyanqi eng keskin bir bayanat ilan qildi. Türkiye hökümitining bu keskin pozitsiyesidin qattiq rahetsizlen’gen Xittay hökümiti, aridin yene 24 saet waqit ötmeyla, Abdurehim Heyitni ikran aldigha olturghuzup, üni sözlitip we uning sözni Türkche, In’gilizchige terjime qilip tarqatti. Abdurehim Heyitning hayat ikenliki toghursidiki u qisqa sin filimini körgen bezi qirindashlar filimning ras yalghanliqi toghursida talash tartish qilishsa, yene bezi qirindashlar Xittay hökümitining özlirini yalghanchi chiqirishidin endishe qiliship, Abdurehim Heyitning ölüm xewirini tarqatqanlarni eyipliship, öz ara tapa tene qilishmaqta idi. Del mushu peyitte, Fillandiyediki qirindishimiz Xalmurat “Undaq qazan’gha mundaq chömüch” dep, “#MeTooUyghur” yeni “#MenmuUyghur” herkitini bashlidi.

Toghura, “Undaq qazan’gha mundaq chömüch”, bu ata bowilirimiz uzundin biri qollunup kelgen addi bir maqal temsil bolup, qirindishimiz Xalmurat bu addi maqal temsilni nahayti jayida we del waxtida ishlitilip, ijtimayi taratqularda #MenmuUyghur herkitini bashlidi. Qirindishimiz Xalmuratning bu aqilane chaqiriqi sewebidin, aldi bilen nime qilishni bilelmey qalghan köpligen qirindashlar, derhal herketke kilip, qilish eng asan bolghan, köp nerse telep qilmaydighan, hichqandaq endishe we qorqush keltürüp chiqarmaydighan, yeni tenherqi eng erzan bolghan bu yiqimliq addi sözni ijtimayi taratqularda tarqitishqa bashlidi. Bu aqilane chaqiriq, nurghun qirindashlirimizni öz ara tapa tene qilishtin qutulturdi. Netijide bu herket bashlinip 24 saet ichide, uning ünimi körülüshke bashlidi. Bügün bu herketket bashlinip qisqighina  96 saet ichide, Xelqaradiki her xil chong kichik axbaratlarda bu herket toghursida 100 din artuq xewer chiqqanliqi melum bolmaqta.

Napoleon Hill mundaq digen iken, “Eger siz büyük ishlarni qilalmisingiz, kichik ishlarni büyük qiling”.

Men gerche birer siyasi teshkilatning ezasi we yaki akitip paliyet ilip biriwatqan bir paliyetchi bolmisammu, biraq boluwatqan dawani izchil küzütüp we uninggha köngül bölüp kiliwatqan birsi bolush süpitim bilen shuni kisip eytimenki, bu kichikkine herketning ünimi alahide yuquri boldi. Ras gepni qilsam, men bu herketning bundaq qisqa waqit ichide bundaq zor tesir qilishini tesewur qilmighan ikenmen. Lagir mesilisi oturgha chiqqan ikki yil ichide, weten sirtida yashawatqan qirindashlar ichide misli körülmigen bir oyghunush bolup, uzundin biri dawam qilip kiliwatqan dawada zor yingiliqlar we özgürüshler meydan’gha keldi. Beziler guwaliq birish herkitini qozghighan bolsa, yene beziler ali mektep we michitlarda liksiye sözlep, xelqimiz wetende duch kiliwatqan ighir pajeler toghursida teshwiqatni kücheyitti. Namiyishlarning shekli, kölimi we sanidimu bezi yingiliqlar dunyagha keldi. Weten dawasi üchün tirishchanliq körsitiwatqanlar künsayin köpeydi, dawa sipi künsayin chongaydi. Bularning hemmisi yiqinqi bir yildin artuq waqit ichide yüz bergen yingiliq we dawada qolgha keltürülgen netijiler bolup, eger biz ularning hemmisige, ayrim ayrim bir herket qatarida qaraydighan bolsaq, ularning hich biri bu qitimqi bu herketke oxshash qisqa waqit ichide bundaq chong tesir qozghimighan idi. Elwette men bu yerde bu herketni maxtash arqiliq bashqa herketlerni inkar qilmaqchi emesmen. Men bu yerde peqetla yingi idiyening yingliq yartishta neqeder mohim ikenlikini oturgha qoyup ötmekchimen.

Theodore Levitt mundaq digen iken, “Yingi idiye, yingi ishlarni oylash dimek. Yingiliq yaritish, yingi ishlarni qilish dimek”

Mining Amirkidiki 20 yilliq hayatim ilmi tetqitqat bilen ötti. Bu 20 yilliq ilmi tetqitqat hayatimda, men tonup yetken eng mohim bolghan bir nerse "yingi idiye" ning neqeder mohimliqi boldi. Biz burundin mohim dep qarap kelgen nerse “tejirbe we yaki tejirbe sawaq” bolup, uzundin buyan biz unining mohimliqini izchil türde tekitlep kelgen. Xuddi “toqquz ölchep bir kes” digendek, tejirbe sawaqlarni yekunlep, ishni puxta qilishqa alahide ehmiyet berduq. Terjirbe sawaqlarni igellesh, tejirbisi mol insanlarning pikirige hörmet qilish heqiqeten mohim. Tejirbilik kishiler, ishlarning algha ilgirlishi, uning puxta we muapiqiyetlik bolishining kapaliti. Biraq eger peqet tejirbe bolup yingi idiye bolmisa, hergüz yingiliq bolmaydu. Tejirbilik kishiler eger yingi idelerni üzlüksiz qobul qilmisa, ishlar u burun igelligen tejirbilerning yitekchiliki bilen ongushluq yürishishi mümkin, biraq alahide chong özgürüsh bolishi natayin. Yingi idiye her zaman dewirge maslashqan yingi yashlardin kilidu. Dunyada muapiqiyet qazan’ghan alimlar del shu yash doktur ashtilarning yingi idiyesi tüpeylidin, özlirini üzlüksiz tereqqi qilduralaydu.

Georg Cantor mundaq digen iken, “Büyük yingliq peqet insanlar ishlarni periqliq usulda qilishtin qoruqmighanda dunyagha kilidu”

Axirda Xalamurat qirinidimizning eqlige baharkalla eytish bilen birge, tiximu köp yashlarning dawa sipige qitilishini, dawada tejirbisi bar qirindashlarning yashlardin üzlüksiz yingi idiyelerni qobul qilip, öz ara hemkarliq we öz ara toluqlash muhitini berpa qilishini ümüt qilimen.

2019 - yili 2 - ayning 15 - küni