Sewr taqet we shükür

Sewr taqet we shükür
سەۋر تاقەت ۋە شۈكۈر 

Awazliq nusqisi

https://youtu.be/rCJsAFVCeek

https://drive.google.com/open?id=1M6YQ1nuDpuJ5JnvHz4p_pxciklAiRTSl

Memet Emin

Hemmimiz bilgendek "sewr taqet we shükür qilish" insanlarning eng güzel exlaq peziletliridin biri bolup,  tarixtin buyan oxshimighan diniy itiqad we oxshimighan örpe adet, oxshimighan irqidiki oxshimighan  milletler, jümlidin biz uyghurlar  insanlarning bu  güzel exlaq peziletlirini her xil güzel sözler bilen teriplep, uni keng kölemde teshebbus we teshwiq qilip kelgen. 

Bizde "sewr qilsang, ghoridin halwa pishar" deydighan ata sözi bar.  Bashqilarning bishigha  balayi apet, qayghu hesiret, dert elem  we külpet kelgende, biz ulargha sewr taqet tileymiz. Chünki insan ighir balayi apetke yoluqqanda we yiqinlirini yoqutup qayghu hesiretke tolghanda, duch kelgen rohiy azapqa nisbeten sewr taqettin bashqa ünümlük dawa yoq. Peqet sewr taqet bizni bu azaplardin ghalip kilishke bashlap baralaydu. 

Ibni Qeyyum Jewziye sewr we shükür qilish toghursida mundaq digen iken, "imanning ikki "yirim" parchisi bar, biri "sewr", yene biri "shükür". 

"Sewr taqet, shükür qilishning achquchi"

Dimek sewr taqet we shükür imanning mohim bir qismi bolup, ular öz ara zich baghlan'ghan.

Bizde sewr taqet we shükür qilish toghursida nurghun xata chüshenchiler bar.  Shu seweptin men töwende dinimizdiki sewr taqet we shükürge birilgen teripler bilen bashqa dinlardiki bir qisim shexislerning sewr taqet we shükürge bergen teriplirini birleshtürüp, özemning sewr taqet we shükür qilshqa  bolghan chüshenchemni yizip chiqip keng oqurmenler bilen ortaqlashmaqchimen.  

Sewr taqet 

"Sewr" sözi, Erepchidiki "" صَبْرٌ sözidin kelgen söz bolup, uning " ichki we tashqi, shexsi we kalliktip amil bilen munasiwetlik bolghan herqandaq ehwal astida, bolupmu pishkenlikke uchurghanda, bala qaza we meghlubiyetke yoluqqanda,  iradilik bolush,  yaxshiliq qilishni dawamlashturush , toghura yoldin waz kechmeslik we chidamliq bolush" digen menisi bar iken.  Taqet qilish bolsa chidash, berdashliq birish we aldiraq sanliq qilmasliq, waqit sahitini kütüsh digen menani bildüridu. Tilimizda nime üchün sewr bilen taqetni bir jup söz qatarida birge ishlitildu? Men buning sewebini taza bilmidim, biraq men yenila könüp ketken aditimiz boyiche bu ikki sözni bir jup söz qatarida ishletmekchi.

Eger biz sewr taqet toghursida tiximu inchikilep toxtalsaq,  u bizning  shexsi we ijtimayi hayatimizda, bolupmu biz birer pishkenlikke, ongaysizliqqa we qiyinchiliqqa uchurghanda, balayi apet,  dert elem we qazagha yoluqqanda, bizge üzlüksiz akitp herket qilishni, chidamliq bolushni ügitidu. Dinimizda sewr toghursida mundaq diyilgen iken, "eger Allah sini sewr qildursa, sen choqum ümüd qilghandin artuq  nersige irishishke teyyar bol". Dimek sewr qilghan adem Allahning mukapatigha irisheleydu.

Allah oxshimighan kishilerning sewr taqetini oxshimighan usulda sinaydu, chünki her insanda oxshimighan derijide sewr taqet we itiqad bolidu.

"Allah sewr taqetlik insanlar bilen birge"

Dinimizda sewr taqat toghursida yene mundaq diyilgen iken , "kimde kim qiyinchiliq ehwalda toghura yolni dawamlashtursa, u qoshlap mukapat alidu".

Yuqarda dep ötkendek sewr taqet imanning bir parchisi iken, sewr taqet qilghan ademni allah mukapatlaydiken; undaqta biz sewr taqetni qandaq chüshinishimiz kirek?

Normalda biz sugha chüshüp kitip qutquzunglar dep waqirawatqan, yaki öyige öt kitip, öydin chiqalmay nale qiliwatqan we hayati xewep astida qiliwatqan kishige sewr taqet qil dimeymiz. Chünki biz sewr qilishni peqetla saqlash, berdashliq birish we chidash dep bir tereplimilik halda xata chüshünüp qalghan. Emiliyette bolsa sewr taqet digenlik hergüzmu duch kelgen qiyinchiliqqa, balayi apetke,   dert elemge,  meghlubiyetke, pishkenlikke,  zorawanliqqa, naheqchiliqqa, we adaletsizlikke süküt qilish, köz yumush we yaki hich ish qilmay jim olturush digenlik emes.

Hemmimiz bilgendek mikro sofit shirkitini berpa qilghuchi Bill Gates, Amirkida jümlidin dunyada muapiqiyet qazan'ghan meshhur karxanichi bilyonur we saxawetchi. U sewr taqet toghursida mundaq digen iken, "sewr taqet, muwapiqiyet qazinishning achquchi". Buninggha asaslan'ghanda sewr taqet qilish dimek, eqil parasetni ishlitip, sewrchanliq bilen üzlüksiz tirishish digenlik; peqet shundaq bolghanda andin sewr taqet qilish arqiliq muapiqiyet qazan'ghili bolidu, yeni sewr taqetni muapiqiyetning achquchi qilghili bolidu. Chünki muapiqiyet hergüzmu hich ish qilmay jim olturup, süküt qilishtin kelmeydu. Muapiqiyet hem aldiraqsanliq qilishtin yaki hisiyatqa tayinip telwilik qilishtin kelmeydu. Muapiqiyet salmaqliqtin eqilni ishlitip izchil tirishchanliq körsütüshtin kilidu.

Dimek sewr taqet diginimiz, gheyret qilmaq, berdashliq bermek, chidamliq bolmaq, waxti saétini kütmek, aldirap xataliq sadir qilishtin saqlanmaq dimek. Sewr taqet dimek, hergüzmu hich ish qilmay jim olturush digenlik emes, belki  akitip pozitsiyede bolup,  nime qilishni, qandaq qilishni yaxshi chüshünüsh, we yaxshi pilan qilish dimek; sewr taqet dimek yüzlen'gen mesililerni yaxshi hel qilish üchün etirapliq toghura tepekkur qilishqa waqit ajirtish dimek; sewr taqet qlish dimek hergüzmu duch kelgen , pishkenlikke, balayi apetke, adaletsizlikke, naheqchiliqqa  süküt qilish, köz yumush dimek emes; eksinche  duch kelegen qiyinchiliq, balayi apet, adaletsizlik we naheqchiliq  üstidin ghalip kilish üchün gheyret qilish, chare izdesh,  izchil tirishchanliq körsütüsh, hergüz waz kechmeslik  dimek; eqilni ishqa silip kütken netijige irishish üchün zörür bolghanda waxti saétini kütüsh we uninggha puxta teyyarliq qilish dimek. 

18- esirde yashighan En'giliyelik meshhur yazghuchi Samuel Johnson mundaq digen iken, "eng güzel eser küch quwettin emes, belki sewr taqettin emelge ashidu". Bu yerdimu sewr taqet qilish arqilish eng yaxshi netijige irishkili bolidighanliqni oturgha qoyush arqilish, sewr taqet qilish, insan'gha yalghuz küchke tayinip emes belki eqil parasetke tayinip ish qilish pursiti yaritip biridighanlqini we uning insanni muapiqiyet qazinishqa bashlap baridighanliqini tekitlep ötken. Bizdiki "yalwasni yenggen batur emes, achchiqni yegen batur" digen sözmu del shu insanning küchi bilen emes, belki sewr taqet we eqil paraset bilen batur bolghili bolidighanliqi bayan qilighan. 

Tibetlarning dahisi Dalay Lama sewr taqet toghursida mundaq digen iken, " sewr taqetni hergüzmü ajizliqning ipadisi dep chüshenmeslik kirek, eksinche u küchlüklükning ishariti". Heqiqetenmu bashqilargha yol qoyush, özini tutiwilip salmaq bolush, puxta teyyarliq qilish,  yaxshi pilan qilish we her ishning eng muapiq waxti saitini kütüsh  hergüzmu ajizliqning ipadisi emes. Eksinche aldirap tinep tenteklik qilish, achchighini könturul qilalmasliq, aldiraqsanliq qilip xataliq sadir qilish we meghlubiyetke asan ten birip hemmidin waz kichish ajizliqning ipadisidur.

4 ~ 5 - esirde yashighan xiristiyan peylosop Saint Augustine sewr taqet toghursida mundaq digen iken, " sewr taqet, eqil parasetning hemrayi". Dimek eqil parasetlik adem sewr taqetlik bolidu. Sewr taqetlik adem bir ish qilghanda aldiraqsanliq qilmay, eqil parasitini ishlitip, her ishni salmaqliq bilen pilanliq we puxta qilidu.

Melum bir meshhur shexs sewr taqet toghursida mundaq digen iken, "ghezeplen'gen her bir minuttiki sewr taqetlik bolghan her bir minut, insanni pushayman qiliduridighan minglarche minutin saqlaydu." dimek sewr taqet ademni aldiraqsanliq qilip meghlup bolushtin we bir ömür pushayman qilishtin saqlaydu.

2007 - yili 1- ayda men namelum bir qizdin bir parche yardem xiti tapshurup aldim. Xet Turpanning bir yizisida saqaymas irsi kiselge giriptar bolghan bir qizdin kelgen iken. U xitide özining we ikki singlisining "ducheni muskul yigdep qilish" dep atalghan dawasi yoq bir irsi kiselge giriptar bolghanliqini, biraq yashighan süriche bu kiselning dawasini izdeydighanliqini, özi paydisini körelmise ikki kichik singlisi üchün bolsimu toxtimay tirishchanliq körsitip u kiselge dawa tapidighanliqini yiziptu. U qiz manga xet yazghan  waqitta 24 yashqa kirgen bolup, u qizdiki kisellik alametler 9 - 10 yashta bashlan'ghan iken.  U qizning ata anisi, doxturlarning u qizni 18 yashlar etirapida ölup qilishi mümkin, eng köp bolghandimu 20 yashtin ashmaydu digini anglighanliqi üchün, u qizni ali mektep imtahanigha qatnashturmighan iken. U qiz kiyin tasadipi pursette özining kisellik diyagunuz qeghizini körüptu, we özi giriptar bolghan kisellikning yuqarqi saqaymas bir kisellik ikenligini biliptu. U qiz özi we ikki singlisi giriptar bolghan bu kiselge dawa tipish üchün, özligidin Engiliz tili ügünüptu. Amirka, Firansiye we Girmaniyelerdiki bu kiselni tetqiq qilidighan doxturlarning bu kisel toghursidiki yazghan bezi matiryallarni körüptu. Yawropadin sürüshte qilip yürüp, bu kiselning ighirlishishini astilitish üchün  paydisi bar dep qaralghan bezi dorilarni zakas qilip ekilip ishlitiptu.  Bashqilardin sürüshte qilip yürüp, mining xet adirisimni tipip, manga xet yiziptu. Men u qizning xitini tapshurup ilishtin ilgiri undaq bir kisel bar ikenligini bilmeydikenmen, yaki burun belkim oqighan bolsammu, biraq untulup qalghan ikenmen. Men u qizning xitini tapshurup alghandin kiyin bu kisel toghursida bezi izdinish ilip bardim.

"Ducheni muskul yigdep qilish" digen kisel az uchuraydighan bir xil irsi kisel bolup, u kiselni eng deslepte Firansiyelik doxtur Duchenne 1861 - yili bayqighan ken. Kiyin bu kiselge shu doxturning nami bilen "Duchenne Muscular Dystrophy" (杜兴氏肌肉营养不良症) digen namni bergen iken. Bu kisel adette anidin oghulgha miras qalidighan irsi kisel bolup, normalda peqet oghul balida körülidiken, qizlar peqet bu kiselni kiyinki ewladigha qaldurush rolini oynaydiken. Bu kisel bolghan balilarning muskulliri yigdep, palech bolup qalidiken we axirda kisel nepes ilishqa yardem biridighan muskullargha tesir körsitip, bimarning ölüp kitishnini keltürüp chiqiridiken. Amirkining özide bu kiselge giriptar bolghan köpünche bimar 25 yashlar etirepida ölüp kitidiken.

U qiz 2013- yili manga yene xet yazghan, we xitide,  özining  özi we ikki singlisi giriptar bolghan u kiselni dawalash üchün üzlüksiz tirishchanliq körsitiwatqanliqini, kisellik ehwalining tixmu ighirlashqanliqini, biraq özi we ikki singlisi üchün ümüdini herguz yoqatmighanliqini, hem toy qilip öylük ochaqliq bolghanliqini eyitqan idi. Kiyin anglisam u qiz kelgüsige bolghan ümüdini üzmey, hem kisilining ighirlashqinigha  qarimay, tiriship ügünüp Misirgha oqushqa barghan iken.  Mana bu sewr taqetning eng yaxshi misalidur.

Men töwende sewr taqet üchün yeni bir emili misal körsütüp ötimen.

1998 - yili Amirkiliq bir jup er ayal özlirining 15 ayliq we 7 künlük bolghan ikki balisining az uchuradighan bir xil irsi kisilige giriptar bolghanliqini, bu kiselning eyni waqitta ünümlük dawasining yoqliqini, we bu kiselge giriptar bolghan balilarning köpünchisining bir yil ichide ölüp kitidighanliqidin xewardar bolghan.

U kisel, pompe kisili dep atilidighan bolup, 1932 - yili gollandiyelik doxtur Pompe bayqighan, we uning nami bilen atalghan, uning toluq ismi "Glycogen storage disease type II" (酸性麦芽糖酵素缺乏症) .

Bu kisel 17 - nomurluq xirimosomadin chataq chiqqanliq sewebidin kilip chiqqan tughma kisel bolup, jigerdiki shikerni parchilaydighan bir xil enzim kem bolush sewebidin, shikerni parchilash we muskullar teripidin inirgiye üchün ishlitish tosalghugha uchuraydu, we netijide musukullar yiterlik inirgiyege irishelmeydu, muskullar ajizlishish we palej bolush kilip chiqidu. Eng axirda bedendiki nepes yoli, yürek muskuli qatarliq her xil muskullar tesirge uchurap, bimar hayatidin ayrilidu. 

Bu bir jup er ayal özining ikki balisining bu saqaymas kiselge giriptar bolghanliqini bilgendin kiyin, qetti sewrlik bolup, balisining kisilige dawa tipish qararighi kilidu. Ular aldi bilen bu kiselni tetqiq qiliwataqan mutixesislerni izdeydu, biraq ulardin irishken jawap gerche bu ata anigha bek köp ümüd bermigen bolsimu, biraq ular hergüz waz kechmey, bir tereptin Amirkidiki shu xil kiselge giriptar bolghan balilarning ata anisini izdep tipip, ularni tizimlashqa bashlighan bolsa, yene bir tereptin u kiselni tetqiqat qilip, uninggha dawa tipish üchün kireklik ixtizad toplashqa kirishidu. Netijide ular bu kiselge dawa tipish üchün 100 miliyun dollar  iane toplaydu. 

Amirkidiki Duke Uniwirsitidiki tetqiqatchilarning japaliq tirishchanliq netijisie bu kiselni dawalashta közge körünerlik ilgirleshler dunyagha kilidu, we 2006 - yili bu kiselni dawalaydighan dora Myozyme Amirka yimeklik we dora idarisi (FDA) ning resmi testiqidin ötüp, bazargha kiridu. 

Shuning bilen pütün dunyada her yili bu kisel bilen tughulghan 1000 din artuq balilargha deslepki qedemde dawa tipilidu.

Bu weqelik 2016 - yili 8 - ayning 29 - küni "Shipaliq" (The Cure) digen nam bilen kitap bolup neshir qilinidu, we Amirkida eng yaxshi sitilghan kitapqa aylinidu. 

Undin kiyin bu weqelik 2009 - yili "Extraordinary Measures" digen nam bilen kino qilip ishlinip, 2010 - yili 1- ayning 22 - künidin bashlap kinoxanilarda resmi qoyulidu.

Bular mining chüshenchemdiki "sewr taqet" ning eng yaxshi misalidur.

Yighinchaqlap eyitqanda sewr taqet insanlarning eng güzel exlaq peziletlirining biri bolup, u eqil paraset bilen ish qilishning kapaliti. Sewr taqet dimek sewep qilmaq, esla waz kechmeslik, öz heq hoquqini qoghdash üchün izchil tirishmaq, izdenmek, chidamliq bolmaq, toghura yolda mingishni qetié dawam qilmaq dimektur.

  

Shükür qilish

Shükür qilish diginimiz Allahning bizge ata qilghan barliq iltipati we némiti  üchün teshshekkür eytish we minnetdarliq bildürüsh digen menadiki söz bolup, u Islam dinining eng güzel exlaq pezilitidur. 

"Eger siler shükür qilsanglar, men silerge tiximu köp birimen"

Shükür töwendiki üch mezmunni öz ichige alidu. 

Birinjisi  bilish; bilish shükürning asasidur. Biz choqum, bizge német, xeyrlik ata qilghuchining peqet we peqet Allah ikenligini bilishimiz kirek.

Ikkinjisi tonup yitish we itirap qilish; yeni bizge kelgen német, xeyrlikning hemmisining peqet we peqet Allahdin kelgenligini tonup yitishimiz we itirap qilishimiz kirek.

Üchünjisi emili ish heriket we qilmish; Allahqa bolghan minnetdarliqni yalghuz ighizda, sözde emes, belki emili herket bilen ipadilesh; her zaman Allahqa itaet qilish we minnetdarliq bilen ish qilish; her zaman Allahning buyrighinini qilish; Allahni söyüsh we Allahni medilesh.

Dinimizda shukri qilishqa yuqarqidek teripler birilgen iken, undaqta bashqa dindikiler we bezi dangliq shexisler shükri qilishqa qandaq teriplerni bergen?

Amirkining 35 - qitimliq sabiq pirezidenti John F Kennedy shükri qilish toghursida mundaq digen iken, "biz shükür qilghinimizda, shukür qilishning eng kattisining sözde emes belki uning bilen yashashta ikenligini untup qalamsliqimiz kirek". Bu yerde minnetdarliq bildürgende yalghuz sözde emes belki bir ömür emili herketimiz bilen tebiyetning yeni Allahning bizge ata qilghan niémiti üchün teshekkür bildürishimizning muhimliqi tekitlengen.

Amirkiliq tonulghan  yazghuchi we nutuq sözligüchi Tony Gaskins shükri qilish toghursida mundaq digen iken, "shükür qilish dimek sen hazirqidin artuqini ümüd qilmaysen digenlik emes, u sen  ige bolghan her shey üchün minnetdar bolush bilen birge tiximu köp sheyge irishish üchün sewr taqet qilisen digenlik"

Namelum bir shexs shükri qilish toghursida mundaq digen iken, "shükür bizning inirgiyerimizni ashurup, ümüd qilghan tiximu köp sheylerni hayatimizgha ilip kilishimizde küchlük rol oynaydu". Dimek shükür qilish ademge toghura we akitip inirgiye bighishlaydu. Közligen meqsitimizge yitish üchün küch qüwet ata qilidu.

Yene bir nemelum shexs shükri qilish toghursida mundaq digen iken, "bexit bizni shükür qildurmaydu, eksinche shükür bizni bexitlik qilidu". Heqiqetenmu shükür qilish insan'gha bexitilik tuyghusi bighishlaydu, insanning rohiy halitini tengsheydu. Nurghunlighan pisxikiliiq mesililerge duch kilishtin saqlaydu. Shükri qilishni bilmigen insan nainsap we ach köz kilidu, netijide undaq kishiler menggü heqiqi bexitlik tuyghusigha irishelmeydu.

Amirkiliq meshhur qara tenlik ayal Oprah Winfrey shükri qilish toghursida mundaq digen iken, "Ige bolghangha shükür qil, andin sen tiximu köp nersige irishisen; eger sen nainsapliq qilsang, menggü  qanaet qilmaysen". Dimek shükür qilish digenlik hazirqidin artuqigha ige bolma digenlik emes. Insan shükür qilish arqiliq nainsapliq we ach közlüktin saqlinlaydu. Insan shükri qilghanda bashqilarning nisiwige köz tikmeydu, bashqilarning heqqini yimeydu we riqabette adil bolidu.

Amirkiliq yazghuchi Melody Beattie shükri qilish toghursida mundaq digen iken, "shükür bizge ötmüshimizni eslitidu, bügünimizge rahetlik ilip kilidu, etimizge güzel tesewur berpa qilidu". Dimek shükri qilish bizge özimizni tiximu yaxshi tonitidu, nedin kelgenlikimizni we nege baridighanliqimizni her zaman xatirlitidu.

Qedimqi rimliq siyasetchi Cicero shükri qilish toghursida mundaq digen iken, "shükür eng güzel exlaq bolup qalmastin, u hemme nersining atisi". Dimek insan shükri qilish arqiliq nurghunlighan yaxshi ishlargha yol achalaydu.

Shükür qilish dimek, kayinatni we biz yashawatqan bu dunyadiki her sheyni, Allahning bizning ortaq paydilinishimiz üchün yaratqanliqini tonup yitish dimek. Shükür qilish dimek Allahning bizning ortaq paydilinishimiz üchün  yaratqan her sheysi, bizge bergen saghlam ten we eqil parasiti üchün minnetdarliq bildürüsh dimek; shükür qilish dimek Allahning bizge ata qilghan her sheysi üchün yalghuz ighizda emes, belki emili herkitimiz bilen teshekkur eytishimiz we minnetdarliq bildürishimiz kirek dimek. 

Shükür qilish dimek, hergüzmu hazirqi halimizge qanaet qilip, bir izda toxtap qilish digenlik emes; shükür qilish dimek, hergüzmu hazir ige bolghan sheyidin artuqigha we uningdin yaxshisigha ige bolushni ümüd qilmasliq, uningliq üchün tirishmasliq yaki uningdin waz kichish digenlik emes. Shükür qilish dimek, hergüzmu Allahning bizge bergen nisiwimizni bashqilar tartiwalghanda, uninggha süküt qilip jim olturush digenlik emes. 

Biz adette bir puti sunup ketken yaki bir putidin ayrilip qalghan bir ademni körginimizde, Allahning özimizning ikkila putimizni saq salamet qilghinigha shükürler eytimiz. Bir puti yoq adem, gerche ikki puti saq ademlerni körgende köngli yirim bolsimu biraq ikki puti ikki qoli yoq ademni körgende özining kem digende bir puti we ikki qolining saq bolghanliqigha shükri qilishi mümkin. Bu yerdiki shükür hergüzmu yalghuz ikki putimizning yaki ikki qolimizning saq bolishining Allaning bizge qilghan némiti ikenligini tonup yitish bilenla cheklinip qalmastin belki ikki pütimizning saq bolishigha yarisha, ikki puti saq bolmighanlar qilalmighan ish herketketlerni qilishimiz, we Allagha emili herkitimiz arqiliq minnetdarliqimizni bildürüsh kirek digenliktur. Bu bizning emili herkitimiz bilen allagha minnetdarliq bildürshimizdur. 

Biz mashina heydep yolda kitiwitip, kona welisipitke minip kitiwatqan bir ademni körgende, bizde bir xil qanaet tuyghusi peyda bolidu, netijide biz özimizning irishkenlirige shükiri qilimiz. Eger bir küni bir tonishimizning shexsi ayrupilani bilen sayahet qiliwatqanliqini körgünimizde we yaki anglighinimizda, özimizning hazirqi halidin peyda bolghan qanaet tuyghusi melum derijide susliship yaki töwenlep kitishi mümkin. Bu normalda bashqilar bilen silishturush we silishturmasliq mesilisi bolmastin, ekinche u insanlarning tebié inkasidur. Chünki Allah biz bilen yene bir ademning shükür qanaet qilish nuqtisini ayrim ayrim periqliq qilip yaratmighan. Chünki Allah kayinatni we bu dunyadiki her sheyini hemmimizning ortaq paydilinishi üchün yaratqan; Allah hich bir sheyni bir qisim kishilerge köp nisip qilghan, yene bir qisim kishilerge az nisip qilghan emes. Bu dunyadiki her sheyni bizning paydilinishimiz üchün yaratqan Allah, bizge saghlam ten we eqil parasetni ata qilghan Allah, kayinattin paydilinish we behriman bolush  pursitini hemme ademge barawer ata qilghan. Eger bashqilar tiriship tirmiship özige we insaniyetke tohpe qoshqan bolsa, bizningmu shundaq qilish heqqimiz, hoquqimiz we mejburyitimiz bar. Bu bizning Allahning bizge bergen her sheysi üchün qilghan eng emili teshekkürimiz we shükürimizdur.

Saxawetlik qilish we insanlarning parawanliqi üchün mal dunyasini iane qilish, shükür qilishning eng emili we eng yaxshi ipadiliridin biri bolsa kirek. Chünki saxawetliq qilghan we özining mal dunyasini iane qilghan adem üzliksiz tiriship, japaliq ishligen, bayliq yaratqan biraq bayliqni dost tutmighan ademdur. 

Mikrosoft shirkitini berpa qilghuchi Bill Gates we uning ayali pen texnika we her xil saxawetlik ishlar üchün 50 miliyart dollar iane qilghan iken. Seudi Erbistanliq bankichi Sulayman bin Abdul Eziz El Raji her xil saxawetlik ishliri üchün 5.7 miliyard dollar iane qilghan iken.  Niyoruk sheherining burunqi sheher bashliqi Michael Bloomberg hazirgha qeder her xil saxawetlik ishliri üchün üch miliyart dollar iane qilghan iken. Tor arqiliq mal satidighan eBey shirkitining qurghuchisi we eBey shirkitining hazirqi bashliqi,  Parista tughulghan we hazir Amirkida yashaydighan Iranliq Omidyar ependim her xil saxawet ishliri üchün bir miliyart dollar iane qilidiken.

Bizning yiqinqi zaman tariximizgha qaraydighan bolsaq, toxtimay tiriship, japa mushaqetlik ishlep, igilik tiklep, bayliq yaratqan, we bayliqlirini milletning milli muaripini güllendürüshke, yitim yisirlargha yar yolek bolushqa serip qilghan nurghun saxawetchilirimiz ötken. Ular Allah bergen eqil parasetni ishqa silip, tiriship tirmiship igilik yaritip tapqan mal dunyasini Allahqa bolghan teshekkürini bildürüsh üchün serip qilghan. Undin bashqa xelqimiz ichidin chiqqan nurghun alimlirimiz, ediplirimiz, tarixchilirimiz we oqutquchi ustazlirimiz, Allahning özlirige ata qilghan nimetlirini toluq tonup yitip, üzlüksiz tirishchanliq körsitish arqiliq bilim igellep, kiyinki ewladlarni terbilesh üchün ejir singdürüshning özimu ularning emili herkiti arqiliq Allahqa minnetdarliq bildushidur. Mining qarishimche ular özlirining emili herkiti arqiliq allagha shükiri qilghuchilardur. 

Yighinchaqlap eyitqanda shükür qilish dimek özimiz ige bolghan her sheyining Allahning nimiti ikenligini tonup yitish we uningliq üchün emili herkitimiz bilen minnetdarliq bildürüsh dimek.