Friday, September 14, 2018

Torda imza toplash toghursida oylighanlirim


Torda imza toplash we arimizda yüz biriwatqan bezi mesililerge qarita oylighanlirim

Memet Emin




Torda imza toplash bolsa démokiratik döwletlerde yolgha qoyuliwatqan, jemiyette yüz biriwatqan adaletsizlik we yaki melum bir weqelik toghursida jamaet pikiri toplap, hökümet orunlirigha we yaki munasiwetlik orunlargha öz telipini yetküzüsh, ulargha bisim qilish, jemiyetning uninggha nisbet tonushini yuquri kötürüsh rolini oynaydighan bir xil waste bolup, u xelqning awazini munasiwetlik orunlargha yetküzüsh we yaki hökümet bilen xelq arisida köwrüklük rolini oynaydu.

Hazir mewjut boliwatqan torda imza toplash usuli her xil bolup, uni addi qilip ikki türge ayrishqa bolidu.

Biri, jemiyetning melum bir weqelikke bolghan tonushini yuquri kötürüp, jamaet pikiri toplashni mexset qilghan imza toplashlar bolup, bundaq imza toplashlar köpünche ehwalda hökümetke tewe bolmighan ammawi tor betlerde we ijtimayi taratqularda ilip birilidu. Bundaq imza toplashlargha köpünche halda imza toplash paliyitini bashlighuchi imza qoyghuchilar sani jehette melum bir nishan belgülep, shu nishan’gha yitish üchün küchep teshwiq qilidu. Normalda bundaq imza toplashqa imza qoyidighanlar sani jehette iniq bir belgülime yoq bolsimu, biraq imza qoyghanlar sani qanche köp bolsa shunche yaxshi. Imza qoyghanlar qanche köp boldi dimek, anglatmaqchi bolghan mesilidin we yaki weqeliktin shunche köp adem xewer tapti dimek, uning tesir shunche chong boldi dimek. Netijide munasiwetlik kishiler we orunlar oturgha qoyulghan mesilige ehmiyet birishke we uni muapiq bir terep qilishqa mejburi bolishi mümkin. www.change.org da ilip birilghan imza toplashlar bu xildiki imza toplashlarning tipik misalidur.

Yene biri, xelqning awazini hökümet orunlirigha yetküzüp, munasiwetlik hökümet orunlirining melum weqelik yaki mesile toghursida ipade bildürüsh, tekshürüsh ilip birish we qanun maqullash qatarliqlarni telep qilish mexset qilin’ghan imza toplash bolup, bundaq imza toplashlar köpünche ehwaldi hökümet orunlirining munasiwetlik tor betliride ilip birilidu. Bundaq imza toplashlargha köpünche halda imza toplash paliyitini bashlighuchi emes, belki hökümet orunliri oturgha qoyulghan mesilini özlirining itiwargha ilip uni muzakire qilip bir qar chiqirishi üchün zörür bolghan eng töwen bir sanni belgüleydu. Elwette imza toplash paliyitini bashlighuchi, hökümetning u imza qoyghuchilar sanigha qoyulghan eng töwen telepni ashurup orunlap, munasiwetlik orunlarning oturigha qoyghan mesilige tiximu jiddi qarishini qolgha keltürüsh üchün, uningdinmu artuq bir sanni mexset qilip, tiriship teshwiq qilishi mümkin.

Imza qoyghanlarning sanigha qoyulghan u telep, hökümet orunlirining oturgha qoyulghan mesilini itiwargha ilip, uni muzakire qilish we u mesile toghursida birer qarar chiqirish üchün telep qilinidighan eng töwen san bolup, u hergüzmu imza qoyghanlar sani shu san’gha yetse, hemme ish hel bolidu digenlik bolmaydu. Imza qoyghanlar shu san’gha yetse, andin u mesile toghursida muzakire ilip birilidu. Eger imza qoyghanlar sani telep qilin’ghan u eng töwen san’gha yetmise, oturgha qoyulghan u telep itiwargha ilinmaydu we muzakirige qoyulmaydu. Shunga imza qoyghanlar sani qanche köp bolsa oturgha qoyulghan mesilining itiwargha ilinip, uni hel qilish üchün birer qarar ilinishning ihtimalliqi shunche yuquri bolidu. Uning aldinqi sherti oturgha qoyulghan telep muapiq bolushi, shu döwletning ichki we tashqi siyasitige uyghun bolushi, döwletning menpetige tesir yetküzmesliki kirek.

Undaqta oxshimighan döwletlerning imza qoyghuchilar sanigha qoyulghan eng töwen telep nime üchün nahayti zor periqliq? Imza toplash arqiliq xelqning awazini munasiwetlik hökümet organlirigha yetküzüsh we uni itiwargha ilip uni hel qilish üchün qarar ilish, asasen az sanliq köp sanliqqa boy sunush, köp sandiki xelqning awazigha aldin qulaq silish pirinsipi qollunilghan bolup, munasiwetlik hökümet organliri shu döwletning nopusigha, özining xizmet yükige asasen imza qoyghuchilar sanigha periqliq telepler qoyidu.

Mesilen Amirka Aq Saray tor bitidiki imza toplash mulazimiti, 2011 - yili Obamaning dewride bashlan’ghan bolup, deslepte imza qoyghanlar sanigha qoyulghan eng töwen telep 5000 bolup, bir aydin kéyin 25 mingge köpeyitken. 2013 -yilgha kelgende, u telep qilghan eng töwen sanni hazirqi 100 mingge özgertken. Ötken yilning bishidin hazirgha qeder Aq saray tor bitide ilip birilghan we 30 kün muddet ichide imza qoyghanlar sani belgülen’gen san’gha yetken imza toplashlar 20 bolup, uning ichide eng köp imza qoyulghan imza toplash herkiti, “Amirka pirezidenti Donald Trumpning pütün tijaretidin we ixtizadi bayliqidin waz kichish yaki uninggha qarghularche ishinish” toghursida bolup, uninggha jemi 361 mingdin artuq adem imza qoyghan. Eng az imza qoyulghan imza toplash herkiti, “Amirka pirezidenti Donald Trumpning Wiki sir ashkarlash herkitni bashlighan Julian Assange ni epu qilish” toghursida bolup, uninggha imza qoyghanlar sani (2018 - yili 9 - ayning 13 - künige qeder) aran 377 bolghan.

Gherip döwletliride torda imza toplash herkiti, bir xil shekilwazliq bolmastin, hökümet organliri melum shert bilen melum bir siyasetni oturgha qoyghan bolsa, u shertke yetken herqandaq telep choqum itiwargha ilinidu we muzakire qilinidu. Mesilen Amirka Aq Saray tor bitide ilip birilghan her qandaq imza toplash üchün oturgha qoyulghan telep, eger uninggha imza qoyghanlar sani 100 mingge yetse, u telep Amirka Hökümiti teripidin muzakire qilinip, birer qarar chiqiridu, we u qarar u imza toplashqa qatnashqan her bir kishige email arqiliq uqturlidu. Bu digenlik oturgha qoyulghan mesile choqum oturgha qoyulghan boyiche hel bolidu digenlik emes. Peqet itiwargha ilinidu, muzakire qilinidu we bir qarar chiqirlidu. Oturgha qoyulghan teleplerning hel bolush bolmasliqi we qaysi derijide hel bolushi, oturgha qoyulghan telepning muapiq bolush bolmasliqigha, döwletning ichki we tashqi siyasitige uyghun bolush bolmasliqigha we döwlet menpetige tesir yetküzüsh yetküzmeslikige baghliq.

Bu yil 8-ayda Awustiraliye parlament tor bitide xittayning wetinimizde yürgüziwatqan siyasitige qarshi imza toplash paliyiti bashlan'ghan bolup, Nurgül xanim we köpligen bashqa qérindashlarning nurghun térishchanliqi bilen 30 kün muddet ichide imza qoyghanlar sani ghelibilik halda 10 mingdin ashti. Undin bashqa yene, qérindishimiz Almas Nizamidin öz ayali we apisini qutquzush üchün oxshash tor bette imza toplash paliyiti ilip barghan idi. Epsus, uninggha imza qoyghanlar sani unche köp bolmidi. Emiliyette hazir xelqimizning derdi her birimizning derdi, her bir birimizning derdi xelqimizning derdi bolup, bizning ulargha oxshash muamile qilishimiz, xelqimizning bishigha kelgen dertni anglitishqa tiximu paydiliq idi.

Awustiraliyede bashlan’ghan u imza toplash paliyitini gherip döwletlirige kengeytish chaqiriqi bilen, Amirkida uzundin biri Uyghurlarni izchil qollap kiliwatqan Amirkiliq dostimiz Jek 9 - ayning 6 - küni Amirka hökimitining Aq Saray tor bitide xittayning wetinimizde yürgüziwatqan ighir siyasitini qattiq eyiplep, biz üchün imza toplash paliyiti bashlighan idi.

Uningdin 3 kün kéyin qérindishimiz Sali Xudayar, Jekning imza toplash üchün yazghan yazmisida wetinimizning ismini “Xinjiang” we bizni “az sanliq millet” deptu dep, uninggha imza qoyushni ret qilip, özi 9 - ayning 9 – küni oxshash tor bette yene bir imza toplash herkiti bashlidi.

Men bu yerde, bu ikki imza toplash paliyitining birsini toghura, birsini xata dep baha bermekchi emesmen. Men hem qérindashlarning qaysigha imza qoyup, qaysigha imza qoymasliq toghursida bir nersimu dimekchi emesmen. Men shexsen her ikkisige imza qoydum. Men bu yerde peqetla arimizda yüz biriwatqan imza toplash we dawagha munasiwetlik bezi mesililer üstide öz köz qarashlirimni oturgha qoyup ötmekchimen. Hemminglar bularni öylap biqip, qandaq qilish toghursida özünglar qarar bersengla bolidu.

Amirkiliq dostimiz Jek bashlighan imza toplash, “Xittay hökümitining Xinjiang Uyghur Aptinom Rayunida ilip biriwatqan xalighanche adem tutush we insan heq hoquqlirini depsende qilish qilmishini qattiq eyiplesh” toghursida bolup, u yazmisida Uyghur, Qazaq, Qirghiz we bashqa az sanliq millet musulmanlarning xelqara insan heq hoquqliri ehdinamisida kapalet qilin’ghan heq hoquqlirining qattiq depsende boliwatqanliqi, Xittay hökümitining bir miliyundin artuq xelqni xalighanche tutqun qilin’ghanliqi toghursida Amirka hökümitide guwaliq birilgenliki, xittay hökümitining Uyghurlarning sayahet qilishini, tilini, dinni itiqadini we ijtimayi alaqisini qattiq cheklewatqanliqini oturgha qoyghan.

Qérindishimiz Sali Xudayar bashlighan imza toplash,  “Xittayning Sherqi Türkistandiki jaza lagirlirini eyiplep, 21-esirdiki chong qirghinchiliqning aldin ilish” toghursida bolup, u yazmisida Sherqi Türkistan (atalmish Xinjiang) diki Uyghur, Qazaq, Qirghiz, Üzbek we Tatar qatarliq milletlerning xelqara insan heq hoquqliri ehdinamisida kapalet qilin’ghan heq hoquqlirining qattiq depsende boliwatqanliqi, Xittay hökümitining üch miliyundin artuq xelqni qanunsiz halda turma we jaza lagirlirigha solighanliqi toghursidiki ispatlarni Birleshken Döwletler Teshkilatining irqi kemsitishni tügütüsh komititi közdin köchürgenlikini oturgha qoyghan. U yazmisida xittayning bisish siyasitini eyipligendin bashqa, xittay hökümitining munasiwetlik emeldarlirini Magniski qanuni boyiche jazalashni, xittayni xelqara soda jehette jazalashni, DNA analiz qilish eswaplirini, küzütüsh texnikisini, qorallarni we bashqa jinayi qilmishlargha ishlitidighan mallarni Xittaygha ékisport qilmasliqni, we Birleshken Döwlet Teshkilatigha irqi qirghnchiliq yighini ötküzüsh we Sheriqi Türkistanni bisiwilin’ghan zimin dep itirap qilish üchün bisim qilishni oturgha qoyghan.

Yuqarqi imza toplash üchün yizilghan ikki yazmini öz ara silishturghanda, Sali Xudayar qérindishimizning yazghan telipi, bizge nahayti yaqidighan yaxshi bir telep. Buninggha meningche hichkimning qarshi pikiri bolmisa kirek; shexsen men buninggha imza qoyghanlar sanining belgulen'gen waqit ichide 100 mingdin ishishini bekmu arzu qilimen; biraq shundaqtimu töwendiki bir nechche tereplerde oylunup biqishqa toghura kilidu.

Birinjidin, eger bu imza toplash, Jek  9 – ayning 6 – küni bashlighan imza toplash herkitidin burun yaki Jek bashlighan imza toplashning 30 künlük mudditi axirlashqandin kéyin oturgha chiqqan bolsa, meningche tiximu yaxshi bolghan bolatti. Epsus  Awustiraliyede ilip birilghan imza toplash herkitige gerche 20 kündin artuq waqit ötken bolsimu, Amirkida bundaq bir imza toplash otturgha chimghan. Jek bu imza toplashni bashlap emdila 3 kün ötkendin kéyin, yene bir imza toplashni uning bilen besleshkendek oturgha ilip chiqish we burunqi imza toplashni, “Xinjiang” we “az sanliq millet” didi dep uni inkar qilish, menche aqilane bir ish emes. Chünki Jek dawa ichidiki hich bir insanning riqabetchisi emes. U peqetla öz qobul qilghan usulda we Amirka hökümiti qobul qilish asan bolghan dairde, ikki éghiz heq gep qilip, awazimizni Amirka hökümitige anglitishqa tirishti. Uning bizge bir qerizi we mejburyiti yoq; hem bizdin bir nersimu ümüt qilmaydu. Men bilidighan Jek, bizning wetenni Sheriqi Türkistan dep atashni ret qilidighan birsimu emes; u uzundin biri bizning dawani izchil qollap kéliwatqan birsi. U belkim Amirka hökümitini we uninggha imza qoymaqchi bolghan köp sandiki bashqa kishilerni közde tutup, bashqilar teripidin tonulghan we omumlashqan “Xinjiang” we “az sanliq millet” digen atalghularni ishletken bolishi mümkin. Emiliyette bu atalghular hemmimiz körüp turiwatqandek, Türkiyeni öz ichige alghan nurghun döwletlerning hökümet axbaratlirida omumi yüzlük ishlitiwatqan atalghular.

Undin bashqa Aq Sarayning tor bitide imza toplash herkiti ilip birishta hichqandaq shert we waqit cheklimisi yoq. Her qandaq adem, her qandaq waqitta herqandaq mezmunda imza toplash herkitini bashlisa boliwiridu. Choqum bu waqitqa toghurlap oturgha ilip chiqishning hajiti yoq.

Ikkinjidin, Aq saray tor bitide imza toplashtin mexset yalghuz öz könglimizge yaqidighan geplerni qilip, öz könglimizni xosh qiliwilish bolmastin, belki belgülen’gen 30 kün muddet ichide imza qoyghanlar sanini 100 mingge yetküzüp, az bolsimu belgülük netijige irishish. Oturgha qoyulghan telep qanche köp bolsa, bizge shunche yaqqan bilen, uning Amirka hökümiti teripidin qobul qilinip riyalliqqa aylinish nisbiti shunche töwen bolidu we yaki undaq bir ihtimalliq bolmaydu. Chünki ikki imza toplash öz ara riqabet keypiyatini peyda qilip, imza qoyghuchilarni ikkige böliwitish ehwalini keltürüp chiqirish arqiliq, imza qoyghuchilar sanining belgülen’gen 30 kün muddet ichide 100 mingge yitish ihtimalliqini zor derijide töwenliwitidu.

Jek bashlighan imza toplashqa imza qoyghanlar sani 9 - ayning 13 - küni kechte 8000 ge yiqinlashqan bolup, otur hisap bilen künige 1000 din artuq adem imza qoyghan. Sali Xudayar qérindishimiz bashlighan imza toplashqa imza qoyghanlar sani 9 - ayning 13 - küni kechte 1600 din sel ashqan bolup, otura hisap bilen künige 400 etirapida adem imza qoyghan. Awustiraliyede ilip barghan imza toplapqimu künige otura hisap bilen 350 etirapida adem imza qoyghan bolup, bu ikki imza toplashqa imza qoyghanlarning süréti  asasen oxshash bolghan, uning sewebi her ikki imza toplash paliyitige qatnashqanlar asasen oxshash gurpidiki kishiler bolsa kirek. Shunga eger biz bu imza toplashqa köpligen Amirkiliq we bashqa xelqlerni jelip qilalmisaq, belgülen'gen muddette imza qoyghanlar sanni 100 minggha yetküzüsh nahayti qeyin. Bu san'gha yitish üchün, künige otura hisap bilen 3400 adem imza qoyishi kirek. Eger 30 kün ichide imza qoyghanlar sani 100 mingge yetmise, herqanche güzel telepler oturgha qoyulghan bilen, ularning hichqandaq emili ehmiyiti bolmaydu.

Üchünjidin, Aq saray tor bitide imza toplashtin mexset yalghuz öz könglimizge yaqidighan teleplerni oturgha qoyup, öz könglimizni xosh qiliwilish bolmastin, belki Amirka hökümitining qobul qilish ihtimal bolghan teleplerni oturgha qoyup, ot ichide köyiwatqan xelqimiz üchün azraq bolsimu bir ish qilip birish.

Men bezide bizning Amirka hökümitige we yaki xelqaradiki bezi teshkilatlargha qoyghan telipimizni mundaq bir misalgha oxshatqim kilidu. Xittay hökümiti bizning ata animizni öltürwitip, bezi bir taktikilarni qollunup bizni biqiwaldi. Biz waqitning ötishige we yishimizning chong bolishigha egiship, özimizning mejburi biqiwilin’ghan ögey bala ikenlikimizni, özimizning uzindin bir ögey bala muamilisige uchurap kelgenlikimizni tekitlep, özimizning ayrim öy tutush istikimizning barliqini üzlüksiz oturgha qoyup kelduq. Epsus, xittay hökümiti meyli bizni qandaq usulda biqiwalghan bolsun we bizni qandaq derijide ügeyligen bolsun, xelqarada bizni yenila Xittayning balisi dep tonidu; gerche bezi döwletler bizni xittayning öz balisi emes, mejburi biqiwalghan ügey balisi dep tonisimu, biraq yenila balisi dep tonidu. Biz gerche bir qisim döwletlerge, xittay hökümitining bizni ügeylewatqanliqini qobul qildurghan bolsaqmu, biraq 60 - 70 yildin biri, biz tixi ulargha özimizning mejburi biqiwilin’ghan ügey bala ikenlikini qobul qilduralmiduq. Bundaq bir ehwal astida, biz 30 künlük bir imza toplash herkiti arqiliq, ulargha “özimizning mejburi biqiwilin’ghan ügey bala ikenlikini” qobul qilduralamduq?

Dawa bizning dawa, bizning dawa namayish qilish, imza toplash bilen hel bolidighan dawa emes. Bizning dawa wetendiki jaza lagirliri taqalghan bilen tügeydighan dawa emes. Bizning dawa munasiwetlik xittay emeldarlirini Maginiski qanuni bilen jazalash bilen hel bolidighan dawa emes. Biz kochigha chiqip namayish qilip, biz musteqqiliqni telep qilimiz dep waqirghan bilen, yaki musteqqiliqni telep qilimiz dep imza toplash ilip barghan bilen, birsi bizge musteqilliq bermeydu. kimning musteqqil bolghusi yoq? Musteqqilliq digen küchimiz yetse özimiz alidighan nerse. Bizning dawa özmiz bilen bolidighan uzun’gha sozulghan bir dawa. Bizning dawa gherip döwletliri we xelqara teshkilatlarning étirap qilishigha, qollap qüwetlishge we yardem qilishigha ihtiyajliq dawa. Yuqarqilarning hemmisi bu uzun dawa jeryanida zörür bolghan qedem basquchlar bolup, hazirqi eng jiddi hel qilishqa tigishlik bolghan mesile xelqimizning mewjutliqini saqlap qilish. Qishta öy makansiz qalghanlargha turghidek bir jay tipip, ularni qehritan qishning soghuqidin saq salamet saqlap qilish.

Bizning qehritan qishta turghidek bir yerimiz yoq jiddi bir peyitte, bashqilar bizge hisidashliq qilip, bizning qehritan qishtin saq salamet ötiwilishimiz üchün, bizge öy makansizlar turidighan öylerdin hel qilip birishqa urunsa, biz “u öy makansizlar turidighan öyde tursaq, bashqilar bizni öy makani yoqken dep qalidu” dep xapa bolup, bashqilardin bizge musteqqil öy birishni telep qilsaq bolamdu? Küchimiz yetse u musteqqil öylerni özimiz tapayli, bolmisa bashqilar yardem qilip tipip bergen öyni yaratmay, uning yaman gipini qilip yürmeyli.

Hemmimiz bilgendek, meyli Amirka bolsun we yaki nurghunlighan bashqa gherip döwletliri bolsun, ularning hemmisi Xittay xelq jemhurhitini we uning zimin pütünlikini itirap qilghan. Sheriqi Türkistan mesiliside emes, hetta Teywan mesilisidimu, Amirka hazirgha qeder “Bir xittay siyasitini” qollap, Teywenning musteqqilliq ilan qilish telipige nahayti ihtiyatchanliq pozitsiyesi tutup kiliwatidu. 2018 – yili 8 – ayning 16 – küni, birsi aq saray tor bitide “bir xittay siyasitini bakar qilish” toghursida imza toplash herkiti bashlighan iken, 9 – ayning 13 – küni kechkiche uninggha imza qoyghanlar sani aran 280 ge yitiptu. Bu imza qoyush herkitining waxti yene 3 kündin kéyin axirlishidu. Dimek bezi sezgür mesililerni, yalghuz Amirka hökümiti emes, adettiki puxralarmu bek qollap ketmeydu.

Shunga bundaq bir ehwal astida, Amirka hökümiti biz üchün özi itirap qilghan kilishimlerni bikar qilip, bizni bisiwilin’ghan zimin dep itirap qilip, Amirkining döwlet menpetige tesir yetküzishi unche asan emes. Bu hergüzmu qisqa waqit ichide derhal hel bolidighan ish emes. U bizning his tuyghimizgha we sobiktip arzulirimizgha boy sunidighan ish emes. Elwette bu digenlik biz uningdin waz kichimiz digenlik emes. Uningliq üchün, biz  qedem basquchlargha bölüp uzun muddet üzlüksiz tirishchanliq körsitishimiz kirek. Mesililerni hel qilghanda, qaysi mesilining jiddilikini alahide itiwargha ilishimiz kirek.

Elwette bizning öz arzu ümütlirimizni oturgha qoyush, bashqilarni qail qilishqa intilish heqqimiz we hoquqimiz bar; bizning öz heq höqümizni qoghdash höqiqimiz we mejburyitimiz bar. Biraq bizning öz arzuyimizni bashqilargha mejburi tingish, we bashqilarni bizning his tuyghilirimiz boyiche ish qilishqa mejburlash hoquqimiz yoq. Küchimiz yetse pütün hisawatni düshminimiz bilen qilip, amal bar bashqilarning qollap quwetlishini qolgha keltürishimiz, düshminimizni yalghuz qaldurup, dostimizni köpeytishimiz kirek.

Dawaning aldida mingiwatqan, dawagha bashlamchiliq qiliwatqan, we yaki özini lidir, yol bashlighuchi dewatqan herqandaq shexis, yiraqni köreleydighan, omumning menpetini birinji orun’gha qoyidighan, keng xelq ammisini itipaqlashturalaydighan, hisyatqa emes eqilge tayinip ish qilidighan, shexsi adawet tüpeylidin dawani axsatmaydighan bolishi kirek. Bizge we bizning dawagha paydiliq herqandaq ish qiliwatqan her qandaq insanni özimizge riqabetchi qiliwalmasliqimiz kirek; ularni özimizge  düshmen qiliwilishimizning tiximu orni yoq. Dawagha paydiliq ish qiliwatqan her qandaq teshkilat we shexisler bilen qarmu qarshi herket qilish emes, belki parallil herket ilip birishimiz, öz ara qollishimiz, öz ara kem qalghan yerlerni toluqlughuchi we yaki birimiz yitishelmigen ishni yene birlirimiz qilghuchi bolishimiz kirek. Bolmisa ziyan özimizge bolidu, dawa hergüz algha basmaydu.

*****************************************

Qoshumche: imza qoyush usuli

Yuqarqi imza toplash herkiti üchün imza qoyush usuli nahayti addi bolup,  üningliq üchün bir élxet adiris, bir kompitur yaki torgha chiqqili bolidighan bir tilfun bolsa yiterlik. Aldi bilen siz imza qoyush tor bitige kirisiz, andin eng yuqurdiki birinji katekke isimingizni yazisiz, ikkinji katekke dadingizning ismini yazisiz, eng töweynidiki üchinji katekchige élxet adirisingizni kirgüzüp, “sign now” digen xetni basqandin kiyin derhal elxet adirisingizgha bir élxet kilidu.  Andin siz u yerdin “confirm” digen xetni bassingiz bolidu.

2018 - yili 9 - ayning 14 - kuni, New York 


2 comments:

yaklibber924 said...

Your place is valueble for me. Thanks!… casino play

yaklibber924 said...

Oh my goodness! a tremendous article dude. Thank you Nonetheless I'm experiencing situation with ur rss . Don’t know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting an identical rss problem? Anyone who is aware of kindly respond. Thnkx casino bonus